Cumhurbaşkanlığı seçimlerine az bir zaman kala toplumun yarısını oluşturan kadınların sorularının, tüm toplumun gündemine taşınmasını amaçlayan Kadın Adayları Destekleme Derneği (KA.DER ), kadın örgütlerini Cumhurbaşkanı adaylarıyla bir araya getiriyor.
İlk toplantısını 17 Temmuz’da Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu’yla düzenleyen KA.DER, ikinci toplantısını, Şirin Payzın’ın moderatörlüğünde, Cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş’la gerçekleştirdi.
Cumhurbaşkanı adaylarına sunmak üzere KA.DER tarafından hazırlanan ve toplumsal cinsiyet eşitliğini hedefleyen yol haritasını madde madde anlatan KA.DER Genel Başkanı Gönül Karahanoğlu'nun sunduğu metinde; kadınların Cumhurbaşkanı adaylarından beklenti ve talepleri şöyle:
– Cumhurbaşkanı 'rol model' olmalıdır
– Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'na göre 'Devletin başı' sıfatını taşıyan Cumhurbaşkanı, 'yürütme erkinin başı' sıfatıyla değil yasama,
yürütme, yargı erkleri arasında dengeyi; çağdaş demokrasinin yeni erkleri olan sivil toplum ve medyanın da bu üç erkle eşit güçler olarak konumlanmasını sağlayıcı olarak görev yapmalıdır.
– Anayasa'nın kadın erkek eşitlik ilkesine uygun olarak uygulanmasını, devlet organlarının yine eşitlik ilkesine uygun olarak düzenli ve
uyumlu çalışmasını gözetmelidir.
– Gerek kullandığı dil gerekse davranış biçimi açısından toplumsal cinsiyet ayrımına ve eşitsizliğine, her türlü ayrımcılığa karşı çıkan, insan hak ve özgürlükleri ile doğaya saygıyı temel alan, çevre koruma bilincine sahip, her türlü fanatizme, yobazlığa, ırkçılığa, militarizme, nefret söylemine, toplumsal yozlaşmaya, şiddete ve savaşa karşı çıkan toplumun en üst düzey 'rol model' sıfatını üstlenmelidir.
– Buna göre; özel yaşamından başlayarak kamu çalışmalarına kadar toplumsal cinsiyet eşitliği açısından topluma örnek davranışlar sergilemelidir.
“En büyük eksiklik ‘kadın aday’ olamamasıdır”
Karahanoğlu'nun ardından konuşan Cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş, KA.DER’in düzenlediği toplantı sayesinde, Türkiye’deki kadın sorununu ve kadın özgürlük meselesini bir kez daha tartışmış olacaklarını söyledi ve KA.DER’e teşekkürlerini iletti.
“Cumhurbaşkanlığı seçim sürecindeki en büyük eksiklik ‘kadın aday’ olamamasıdır” diyen Demirtaş, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kadın adayın kendi cinsiyet kimliğiyle bu süreçte var olması; dünya görüşünü, bakışını, sorunlarını, projelerini, kendi ağzından kamuoyuna anlatabilmesi için önemli bir fırsat olacaktı. Bu aslında, hepimizin bir özeleştirisi. Ama siyasi dengeler, iç ve dış dengeler ve siyasal konjonktür, bize izin vermedi. Bir sonraki Cumhurbaşkanlığı seçiminde, bu eksikliği gidermemiz gerekiyor.”
“Eş Cumhurbaşkanı adayıyla bu yarışa katılmak istiyordum”
Eşit temsili çok önemsediklerini ve Eş Cumhurbaşkanı adayı ile bu yarışa katılmak istediklerini belirten Demirtaş, “Kadının özgürlük mücadelesinin olmadığı bir yerde, erkek egemen gruplar, kişiler ve liderler, kadına bir ‘özgürlük alanı’ bahşediyorsa, orada bir sorun var demektir. Temsiliyet açısından partimizde dünyada bir ilk yaşanıyor. 98 kadın belediye başkanımız var, bunlardan üçü de büyükşehir belediye eş başkanı. Parlamentoda temsil oranımız, yüzde 30 civarında. Eşit temsil sorunu çözülmedikçe, ekonomiye, doğaya, çevreye, insan haklarına, eğitime bakış açısı asla değişmeyecektir. Çünkü kadını, eşit, özgür, birey, yurttaş, insan olarak tanımlayamayan bir otorite anlayışı, erkek egemen zihniyetle düzenleme yapar, söylemini, politikasını buna göre oluşturur ” dedi.
“Kadın Cumhur Meclisleri kuracağım”
Cumhurbaşkanlığı seçilirse “Kadın Cumhur Meclisleri” kuracağını söyleyen ve kadın örgütlerinin seçtikleri kadın Cumhurbaşkanı adayıyla birlikte çalışabileceğini belirten Demirtaş, şunları kaydetti: “Cumhurbaşkanlığı, tek kişinin temsil ettiği bir makam olarak görevini yürütüyor. Karar alırken resmi olarak danışmak zorunda olduğu hiçbir mekanizma yok. Bu yüzden, Cumhurbaşkanı’nın halkla bağını kuracak mekanizmalar olmalı. Bu mekanizmalardan biri Kadın Cumhur Meclisleri olmalı. Türkiye’nin her tarafındaki kadın örgütlerinin önerileriyle seçilen kadın Cumhurbaşkanı, eş başkan olarak benimle birlikte çalışabilir.”
“Öldürülen kadının tabutunu, Cumhurbaşkanı omuzlamalı”
Kadın cinayetleri ve kürtaj meselesine ilişkin değerlendirmelerde de bulunan Demirtaş, “Kadının ‘namus’ olarak algılanması kültürü, bir genelgeyle değişmiyor. Bu uzun süreli bir mücadele. Bu mücadelenin başında da eğitim geliyor. Devlet yasayı çıkarıyor ancak hakim ve polisin zihniyeti değişmiyor, çünkü onlar da kadına, çocukluktan itibaren edindikleri ‘cinsiyetçi kimlikleriyle’ yaklaşıyor. Bu yüzden cumhurbaşkanı bizzat olayın içinde olmalı. Öldürülen kadının tabutunu Cumhurbaşkanı da omuzlamalı. Kürtaj konusunda ise kadın bedeni üzerinde kimsenin tasarruf hakkı yoktur. Devletin bunu tartışması bile utanç verici. Bu kadının birey olarak vereceği bir karardır” dedi.
“Amasız insan haklarını savunuyoruz”
LGBTİ’lerin hakları ve seks işçilerine dönük saldırılara ilişkin ise Demirtaş şunları söyledi: “İnsan hakları ‘amasız’, ‘ancaksız’ hayata geçirildiği oranda insan haklarıdır. Kişilerin cinsel kimlikleri, cinsel yönelimleri insan haklarında kriter değildir. LGBTİ’ler de dahil olmak üzere herkes toplum içerisinde insanca yaşamalıdır, yeni yaşam belgemizin ilkesi de budur. ‘Ama’ dediğiniz zaman insan hakkı ortada kalmaz. Bütün ayrımcılığı uğrayan kimliklerde dik durmak gerekiyor” dedi.
“Eğitim sistemi, cinsiyetçi bakış açısıyla şekilleniyor”
4+4+4 eğitim sistemiyle de ilgili düşüncelerini dile getiren Demirtaş, Devletin gelecek nesiller üzerinde pervasızca yetki kullanma hakkı olmadığının altını çizdi. Cumhurbaşkanı olsaydı o yasayı, reddedeceğini söyleyen Demirtaş, şunları dile getirdi: “Eğitim müfredatının içeriği problemli. Eğitim sistemi, cinsiyetçi bakış açısıyla şekilleniyor ve piyasaya eleman yetiştirme üzerine kurulu. Aydın, özgür düşünebilen, tartışabilen, soru sorabilen bireyler yetiştirme üzerine kurulu değil.”
KA.DER’in "Seçilecek Cumhurbaşkanı'ndan Talep ve Beklentilerimiz" metnine destek verdiğini açıklayan Demirtaş, “KA.DER’in oluşturduğu metin, kesinlikle hepimizin desteklemesi ve altına imza atması gereken bir metin. Bu metnin, mücadelesini birlikte yürütmemiz gerekiyor” dedi.
Kadın bakış açısına sahip bir Cumhurbaşkanı beklentisinin altını çizen Gönül Karahanoğlu, aynı daveti AK Parti'nin adayı Başbakan Tayyip Erdoğan'a da gönderdiklerini ve kendilerinden cevap beklediklerini söyledi.
KA.DER'in ev sahipliğinde gerçekleşen toplantıya katılan kadın örgütleri şunlardı: Mor Çatı, Gökkuşağı Kadın Derneği, Yeşil Sol Kadınlar, Barış İçin Kadın Girişimi, SPoD LGBTİ, Sosyalist Feminist Kollektif ve KAGİDER.