MediaCat I KA.DER’den 5 Aralık Mesajı

Kadın Adayları Destekleme Derneği, ülkemizde kadınların seçme ve seçilme hakkını kazanmasının 85’inci yıldönümü nedeniyle bir açıklama yaptı. Eşitlik ilkesinin tüm toplumda yerleşmesi için kadınların kendi tarihlerini hatırlamalarında yarar olduğu belirtilen açıklamada, “5 Aralık 1934, kadınların Osmanlı döneminden başlayarak ezilmeye, ikinci sınıf vatandaş sayılmaya, eve gönderilmeye karşı verdikleri mücadelenin sonucudur. Yani kadınlar, hiçbir hakkını kolay kazanamadığı gibi, seçme ve seçilme hakkını zor elde etmiştir. Bugün de mücadelemiz eşit temsil için sürüyor” denildi.

İsviçreli kadınların seçme ve seçilme hakkını Türkiye’den 36 yıl sonra kazandıklarının vurgulandığı açıklamada, “Bugün TBMM’de kadın milletvekili oranı yüzde 17, İsviçre’de ise yüzde 42” denilerek, 1934 Türkiyesinden 2019 Türkiyesine bakıldığında, gelinen noktanın çok yetersiz kaldığı vurgulandı.

Bu topraklarda kadın mücadelesinin 1850’lerden başladığı, o yıllardan itibaren dergilerin çıkarıldığı, derneklerin kurulduğu ve hak mücadelesinin sürdürüldüğünün vurgulandığı açıklamada, feminizmin 1900’lerin başında dillendirildiği ve cumhuriyetin kuruluşunda kadınların kendi partilerini kurmaya kadar ilerledikleri belirtilerek, Kadınlar Halk Fırkası’nı kuran Nezihe Muhiddin ve arkadaşları saygıyla anıldı.

Kadınların da ilk kez yer aldığı 8 Şubat 1935 seçimlerinde 395 vekilden oluşan parlamentoya 18 kadının (yüzde 4,6 oran) seçildiği bilgisinin paylaşıldığı açıklama, “Yüzde 4,6 oranı başlangıç için fena sayılmazdı. Peki sonra, o 85 yıllık aralıkta ne oldu? Söyleyelim; engellemeler devam etti. 1950’de 487 vekil içinde sadece 3 kişiydik. Yani yüzde 0,6. KA.DER 1997’de kurulduktan sonra yapılan ilk genel seçimlerde yüzde 4 oranını yeniden yakaladık. İlk kez 2007’de yüzde 9,1 oranını gördük; 73 yıl sonra” denildi.

Hedefin yüzde 50, yani eşit temsil olduğunun belirtildiği açıklamada, mevcut 600 milletvekilinden sadece 102’sinin kadın olması üzerine, “KA.DER olarak soruyoruz: 85 yılda sadece bir arpa boyu mu yol gittik? Siyaset yolculuğumuzda, bunca gelişmeye, aradan geçen 85 yıla rağmen ancak yüzde 17’ye ulaşmış olmamız, anayasamızın eşitlik maddesine, imzaladığımız uluslararası sözleşmelere uygun mu?” ifadelerine yer verildi.

Açıklama, “Kadınlar da ülkemiz de bunu hak etmiyor. KA.DER olarak, GelecekSeçimGelecekKadın diyoruz. #EşitTemsil istiyoruz. Tıpkı tarihteki hemcinslerimiz gibi eşitlik için mücadele etmeye ve dünyayı değiştirmeye devam edeceğiz. 5 Aralık 1934’te kadınların seçme ve seçilme hakkı kazanmasının 85’inci yıldönümü kutlu olsun” sözleriyle noktalandı.

Dernek tarafından, ülkemizde kadınların seçme ve seçilme hakkı kazanmasının 85’inci yıldönümü kapsamında bir video paylaşıldı. KA.DER Genel Başkanı Nuray Karaoğlu’nun kamera karşısına geçtiği video şöyle:

Dernek 5 Aralık’a özel bir de mektup paylaştı. Siyasi parti başkanlarına gönderilen mektupta şu satırlara yer verildi:

Yine bir 5 Aralık’a geldik; kadınların seçme ve seçilme hakkını kazanmasının yıldönümünü hep birlikte kutlayacağız.

Kadın Adayları Destekleme Derneği olarak, daha önce de size mektup gönderdik. Bu mektubun üzerinden uzun bir zaman geçti ancak kadınların en temel hakları konusundaki taleplerimizin karşılığını halen tam olarak alamadık.

Biz kadınlar, 89 yıl önce yerel seçimlerde, 85 yıl önce de genel seçimlerde aday olma hakkını elde etmemize rağmen, uzun yıllar sonra ancak yüzde 17’yi bulabilen bir oranda parlamentoda temsil edilebiliyoruz. Yerel yönetimlerde ise adımız yok denecek düzeyde. 1934’ten bu yana Türkiye’de 23 genel seçim yapıldı; 11 bin 385 milletvekili seçildi. Bunlar arasında sadece 598’i kadındı. Şu an Türkiye’nin bin 389 belediye başkanından sadece 43’ü kadın. Türkiye Cumhuriyeti tarihi boyunca seçilmiş toplam kadın belediye başkanı sayısı 200’ü bulmuyor. 50 binden fazla muhtarın ancak bin 71’i kadın.

Seçme seçilme hakkımız anayasa ve yasalarla güvence altına alınmış olmasına rağmen, 21’inci yüzyılda hâlâ seçiyor ama seçilemiyoruz diyebiliriz.

Biz bu rakamları Türkiye’ye ve kadınlara yakıştıramıyoruz. Ya siz?

Hepimiz biliyoruz ki, nüfusun yarısının yok sayıldığı bir siyaset, topluma gerektiği gibi hizmet edemez. Kadınların eşit şartlarda temsil edilmediği bir rejime demokrasi denemez, yarısını yok sayan bir toplum güçlenemez.

Diyoruz ki, 5 Aralıklarda bizi kutlamayın.

Daha önce defalarca dile getirdiğimiz gibi, evrensel kurallara, demokrasiye ve eşitlik ilkesine aykırı aday belirleme yöntemlerinden vazgeçmenizi, kadınlardan yana tavır almanızı ve eşit temsil için üzerinize düşeni yapmanızı bekliyoruz. Seçimler öncesindeki vaatlerinizi seçimlerden hemen sonra unutmamanızı, kadınların karar alma mekanizmalarında daha fazla yer alması için çalışmanızı, kadının siyasette hak ettiği yeri alabilmesi için gereken dili ve mekanizmaları oluşturmanızı istiyoruz.

Böylece biz sizi kutlayalım.
Unutmayın ki:
Kadın yoksa eşitlik yoktur!
Kadın yoksa demokrasi yoktur!
Kadın yoksa adalet yoktur!

Saygılarımızla,
Nuray Karaoğlu
KA.DER Genel Başkanı

KA.DER’den 5 Aralık mesajı